کد مطلب:25481 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:24

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

مگر خداوند نفرموده كه به كسي جز من سجده نكنيد، پس چرا شيطان را تنها به خاطر اين كه در مقابل حضرت آدم سجده نكرد، براي هميشه از خود راند؟

شكي نيست كه سجده به معناي پرستش، براي خدا است، چون تنها معبود جهان، خدا است و معناي توحيد. در عبادت و يكتاپرستي همين است كه غير از خدا را پرستش نكنيم اما سجده بر آدم دو توجيه دارد:

1 - گفته شود سجده بر آدم، سجده بر غير خدا نبود.

فرشتگان براي آدم، سجده پرستش نكردند، بلكه سجده براي خدا بود به خاطر آفرينش چنين موجود با عظمتي. (احسن الخالقين)

2 - سجده براي آدم بود، ولي سجده در اين جا به معناي خضوع است، نه پرستش.(1)

امام رضا(ع) ميفرمايد: سجده فرشتگان، پرستش خداوند و احترام به آدم بود.(2)

اما سبب رانده شدن شيطان از درگاه الهي، تكبر و سرپيچي از امر خدا بود. عامل گمراهي شيطان، معجوني از خودخواهي، غرور، كبر، جهل و حسد بود. اين صفات شيطاني باعث شد خداوند به او خطاب كند: قال فاخرج منها فانك رجيم؛ از صفوف ملائكه بيرون رو كه تو رانده درگاه مني.(3)

امام علي(ع) ميفرمايد: عبرت بگيريد به آن چه خداوند در مورد ابليس انجام داد كه اعمال طولاني او را در حالي كه شش هزار سال عبادت كرده بود، به خاطر يك ساعت تكبر بر باد داد، پس چگونه ممكن است كسي همان كار ابليس را انجام دهد و از غضب خداوند در امان بماند!(4) لحن و استدلال ابليس نشان ميدهد كه او براي خود حاكميت و استقلال در مقابل خداوند قائل بوده و اين نشان دهنده كفر ابليس است از اين رو قرآن مجيد ميفرمايد: استكبر و كان من الكافرين؛ ابليس تكبر ورزيد و از كافران شد.(5)

پينوشتها:

1 - تفسير نمونه، ج 1، ص 183، با تغييرات.

2 - همان.

3 - ص (38) آيه 77.

4 - نهجالبلاغه، خطبه 192.

5 - ص (38) آيه 74.